Etyopatogenez
A) Biyolojik
Artmış sempatik tonusa karşılık aşırı otonom reaksiyon
Artmış katekolamin salınımı, noradrenalin metabolitleri
Uykuda REM'in kısalması
GABA azalmasıyla, MSS hiperaktivitesi
Serotonin, dopaminerjik aktivitede artış
Temporal serebral kortekste hiperaktif alan
NA nöronların merkezi locus cereleusda hiperkatif alan
B) Psikoanalitik
Sex, agresyon gibi bilinç dışı dürtülerin bilinç üstüne çıkıp, anksiyete yaratma tehditi.
Anksiyeteden kurtulmak için savunma mekanizmalarının kullanılması
Sembollerin bilinç altında yer değiştirmesi fobiye yol açar.
C) Öğrenme Teorisi
Anksiyete strese karşı bir tepkidir. Bir kere yaşanılınca, diğer daha hafif, daha az stresli olaylara da yanıt olarak çıkar. Ebeveynlerden öğrenilen bir tepki olabilir.
Klinik Belirti ve Bulgular
Anksiyete bozukluklarında görülen belirti ve bulgular:
- Endişe, gerginlik
- Konsantre olamama
- Aşırı uyanıklık
- İnsomnia
- Libido azalması
- Sersemlik hissi
- Titreme
- Karında rahatsızlık
- Baş ağrısı, sırt ağrıları
- Dispne, taşipne
- Otonomik hiperaktiviteler: Flashing, solgunluk, taşıkardi, çarpıntı, terleme, ürperme, soğuk eller, diare, ağız kuruluğu, sık idrara çıkma
- Parestezi
- Yutma güçlüğü
- Boğulma, tıkanma hissi
- Soğuk, sıcak basması
- Depersonalizasyon
- Derealizasyon
- Ölüm korkusu
- Çıldırma, kontrolünü kaybetme korkusu
En az 6 ay boyunca, günlerin çoğunda beliren kronik, yaygınlaşmış anksiyete. Endişe, bunaltı ve gerginlik baskındır. Anksiyete birçok olaya karşıdır. Bitkinlik, sersemlik hali, konsantrasyon güçlüğü, irritabilite, kas gerginliği ve uyku bozukluklarından 3 ya da daha fazlası bulunmalıdır.
Ayırıcı Tanı
- Depresif bozukluklar
- Şizofreni
- Bipolar I bozukluğu
- Atipik psikoz
- Anksiyeteli uyum bozukluğu
- Medikal ve nörolojik hastalıklar
- Madde bağımlılığına bağlı yoksunluk sendromları
Tedavi
Tedavi olmazsa kronikleşir ve daha sonra sekonder depresyon da gelişebilir.
1)Farmakoterapi
Benzodiazepinler: Etkileri çabuk başlar. Bağımlılık yapabileceğinden, doz azaltılarak kesilmelidir.
Diazepam
Alprazolam
Clonazepam
Buspirone: Etkisi 2 haftada başlar.
Antidepresanlar: Etkileri 3-4 haftada başlar.
SSRI
İmipramine
Proponalol
2)Psikoterapi
İçgörü-orientasyonlu psikoterapi
Davranışsal terapi
Kognitif terapi
Grup terapisi