Etyopatogenez
Vajinusmus, strese karşı oluşan bir cevap, psikojenik bir korunma tepkisidir. Bu kadınlar, cinsel birleşme ve vajinal girişten çok korkarlar, çok acı vereceğini düşünürler.
Geçmişte yaşanan seksüel travma, tecavüz, çocuklukta cinsel istismar, kişinin, büyüme döneminde ebeveynlerin aşırı tutucu davranışları, cinselliği tabu olarak göstermeleri, kültürel inançları vajinismusa neden olabilir.
Bazen ise, dispareüni (ağrılı cinsel birleşme) sonucu öğrenilmiş bir cevap olarak da karşımıza çıkabilir.
Partneri tarafından kontrol edilme kaygısı ya da kontrolünü kaybetme kaygısı da neden olabilir.
Klinik Belirti ve Bulgular
Tüm hastalarda,
- vajinal penetresyonun gerçekleşmemesi
- sonucunda ortaya çıkan stres vardır. Bu stres, hafif ve kısa süreli olabilmekle birlikte panik atağa kadar ağırlaşabilir.
Genelde eşlik eden belirtiler:
- tampon kullanamama
- pelvik muayenenin yapılamaması
- ilaçlı bir aplikatörü ya da hastanın kendi parmağını vajinasına sokamaması
- perineye ya da pübik kılların olduğu bölgeye dahil dokunmada ağrı
Ayırıcı Tanı
- Genital sistem infeksiyonları
- Geçirilmiş operasyonların skar dokuları
- Lübrikasyonlara ya da kondom materyaline karşı allerjik reaksiyonlar
- Lübrikasyon eksikliği
- Genital traktusta yapısal anomali
Tedavi
Vajinusmusun tedavisi psikoterapidir, medikal tedavi uygulanmaz.
İki aşaması vardır:
1) Duyusal Odaklaşma: Öncelikle hastanın her türlü cinsel ilişkiye girmesi yasaklanır. Partnerlerden birinin gözleri bağlanır. Diğer partnere, cinsel bölgesi hariç bedenine dokunması söylenir. Sonra diğer partner aynı egzersizi yapar.
2) Daha sonra aynı egzersiz partnerlerin birbirlerinin cinsel bölgelerine dokunarak yapılır. İletişim önemlidir, hasta ve partneri, rahatça ve açıkça konuşup isteklerini, endişelerini birbirlerine söyleyebilmelidirler.
Sonraki aşamada hastanın, bir ayna yardımıyla kendi vulvasına bakması istenir. Aynı zamanda, atlaslar ve maketler yardımıyla hastaya koitusun nasıl olduğu anlatılır. Korktuğu kadar ağrılı ve zor olmadığı anlatılır. Zamanla onunda zevk alacağı söylenir.
Hastadan bir parmağını labium majusları arasında tutması istenilir. Daha sonra pamağını yavaş yavaş içeri itmesi istenir. Hasta kendini rahat hissettiğinde iki, sonra da üç parmağını içeri itmesi istenir.
En sonunda hasta partneriyle cinsel ilişkiye girebilir.