Sağlık kuruluşlarına başvuran hastaların yaklaşık %4-6'sında görülür. Kadınlar ve erkeklerde eşit oranda görülür. En sık erkeklerde 30, kadınlarda 40 yaşlarında görülür.
Etyopatogenez
- Psikojenik olabilir. Ancak hasta vücud fonksiyonlarına ve duyularına karşı doğuştan aşırı duyarlı ve ağrı eşiği de düşük olabilir.
- Diğerlerine karşı agresif dürtü, bir vücud parçası aracılığıyla kendine dönebilir. Ağrı ve acı çekme, kabul edilemeyen suçluluk duygusu yüzünden kendini cezalandırmada ortaya çıkar.
- Etkilenen organın sembolik bir anlamı olabilir. Kişi için sempatik bir önemi de olabilir.
Tanı
Tekrarlı incelemelere rağmen fiziksel bir hastalık bulunamaz. Bir çok hekimin hastalık bulunmadığı güvencesini ve önerilerini kabul etmez. Bu inanç en az 6 ay sürmeli ve delüzyonel bir yönelimi olmamalıdır.
Somatizasyon bozukluğundan farklı olarak hasta belirtilerinden çok, hastalığıyla uğraşır.
Belirti ve Bulgular
- Tüm organ ve sistemler etkilenebilir. En sık etkilenenler, kardiyovasküler ve gastrointestinal sistemlerdir. Semptomların lokalizasyonu, süresi, şiddeti detaylı olarak anlatılmasına rağmen organik bir hastalık da görülen paternlere uymamaktadır.
Ayırıcı Tanı
- Depresyon
- Anksiyete bozukluğu
- Somatizasyon bozukluğu
- Ağrı bozukluğu
- Seksüel disfonksiyon
Tedavi
Hastalığın prognozu kroniktir, remisyonlarla seyreder. Hastanın yaşamındaki stresli durumlarda alevlenmeler gözlenir. İyi prognoz, minimal premorbid kişlikle, kötü prognoz ise beraberinde olabilecek fiziksel hastalıkla ilişkilidir.
Hipokondriyazisin asıl tedavisi, semptomun sembolik anlamını ortaya çıkarmada yaralı, içgörü-oriente psikoterapidir. Hastayı asla, şikayetlerinin kendi uydurması olduğu yönünde iknaya çalışılmamalıdır. Hastanın, terapistiyle kurduğu güven dolu ilişki iyileşme sürecini kısaltır