En az bir haftadır süren yükselmiş duygudurum, psikomotor taşkınlık ve irritabiliteyle manik epizodları ve depresif epizodları içeren bozukluk.Hasta epizodlar arasında tamamen normaldir
Etyopatogenez
Biyolojik amin aktivitelerinde düzensizlik
GABAerjik regülasyon ve adrenerjik kolinerjik sistemde dengesizlik
Görünteleme çalışmalarına göre, amigdala, talamus, hipokampus ve prefrontal kortekste bazı değişiklikler, volüm değişikleri, subkortikal alanda lezyonlar
Genetik faktörler, ailesel yatkınlık bulunur
Psikososyal faktörler
Klinik Belirti ve Bulgular
Manik Epizod
- Grandiyözite(Büyüklük fikirleri)
- Uyku gereksiniminde azalma
- Lögore, basınçlı konuşma
- Düşünce uçuşması / düşüncelerin yarıştığını hissetme
- Amaca yönelik aktivitede (sosyal,iş, cinsel yaşamda) artma / psikomotor ajitasyon
- Distraktibilite
- Riskli davranışlar (aşırı para harcama, seksüel taşkınlık...)
- Psikotik belirtiler eşlik edebilir.
Bu semptomlardan en az üçünün en az bir hafta boyunca bulunması manik epizoddur.
Depresif Epizod
(Bkz sayfa...)
Türleri
1) Bipolar I Bozukluk
Sadece bir manik epizod
Son epizod hipomani
Son epizod mani
Son epizod mikst
Son epizod belirlenememiş
2) Bipolar II Bozukluğu
En az bir manik/hipomanik ve bir depresif epizod olmalı
3) Hipomanik Epizod
Yukarıda sayılan belirtilerin en üçü 4 gündür varsa
4) Siklotimik Bozukluk
En az iki yıl boyunca hipomanik dönemler ve majör deresif bozukluk kriterlerine uymayan depresif dönemler geçirenler
Ayırıcı Tanı
Organik Manik Sendrom (genel medikal hastalığa bağlı
Şizoafektik bozukluk
Şizofreni -mani biter, psikoz devam eder.
Tedavi
A) Manik Epizod
Farmakoterapide, lityum, karbamezepin, valproik asit, antipsikotikler kullanılır.
Akut mani epizodlarında ve daha sonra depresif epizodları önlemede Li kullanılır.
Akut epizodlarda hospitalizasyon gerekebilir.
Li'un semptomları düzeltmede yeterli olmadığı durumlarda, Carbamezapin (Tegratol) ya da Valproik Asit (Depakin) duygudurumu düzenlemede yardımcı olur.
İzole manik epizod tedavisi en az 6 ay devam etmelidir. Akut atakta, Lityum karbonat günde 300 mg'lık bid/tid PO başlanır. Serum düzeyinin 7-10 günde 0.8-1.2 mEq/L'e ulaşıncaya kadar arttırılır.
Li'un idamesinde ise doz, serum düzeyi 0.4-0.8 mEq/L olacak şekilde ayarlanmalıdır.( 1.5 mEq/L üzeri toksiktir )
Li tedavisine başlamadan önce kreatinin, elektorolit, tiroid fonksiyon testleri, tam kan sayımı, EKG, gebelik testi yapılmalısı unutulmamalıdır.
Carbamezepin (Tegretol) 400-2000 mg/gün verilebilir. (serum kan düzeyi: 6-12 mg/l). Agranilositoz riskinden dolayı sık sık tam kan sayımı yapılmalıdır.
Valproik asit (Depakin), 400-2000 mg/gün verilebilir. (serum kan düzeyi: 40-140 mg/l). Düzenli olarak hepatik fonksiyon testleri yapılmalıdır.
Ağır depresyonu olmadıkça, manik epizodları tetikleyebileceğinden antidepresan vermekten kaçınmalıdır.
Psikolojik tedavi manik epizodlar sırasında endike değildir. Kognitif, davranışsal, psikoanalitik, destekleyici, aile terapileri yapılabilir.