Obsesyon (takıntı), kişinin isteği dışında aklına gelen, anksiyete yaratan, saçma olduğunun farkında olduğu, tekrarlayıcı düşünce, dürtü veya imgelerdir. Obsesyonlar, agresif, şüpheci, cinsel ya da dinsel olabilir.
Kompülsiyon (zorlantı), Yapılmadığında yoğun anksiyete yaratan ya da obsesyonun anksiyetisini azaltan, kişinin de aşırı bulduğu, belli sırada, düzende, tekrarlayıcı zihinsel ya da davranışsal eylemlerdir.
Etyopatogenez
(Bkz: Generalize Anksiyete Bozukluğu)
Belirti ve Bulgular
Obsesyonlar:
- Belirgin anksiyete ya da stres yaratan, yineleyici düşünceler, imgeler ya da dürtüler
- Bu düşünceler, imgeler ya da dürtüler, gerçek hayat problemlerinin abartılı endişeleri kadar basit değil
- Kişi bu düşünceleri, imgeleri ya da dürtüleri umursamamaya, bastırmaya ya da başka bir düşünce ya da davranışla nötralize etmeye çalışır
- Kişi bu düşünce, imge ve dürtülerin kendi zihninin bir ürünü olduğunu, başkalarının bunları aklına koymadığını bilir.
Kompülsyonlar:
- bir obsesyon sonucu, kişinin yapmayı zorunlu hissettiği sürekli davranışlar
- davranışlar, bu içten gelen stresi kaldırmaya yöneliktir
Hastalığın bir noktasında, hasta obseseyonların yada kompülsyonların abartılı olduğunun farkına varır.
Obsesyonlar ya da kompülsyonlar, belirgin strese neden olur, günde en az 1 saat sürerler, hastanın günlük yaşamını etkiler, iş yaşamını, sosyal aktivitelerini ve ilişkilerini etkilerler.
Bozukluk, direk fizyolojik bir etkiye ya da kullanılan bir maddeye bağlı olmamalıdır.
Ayırcı Tanı
(Bkz: Generalize Anksiyete Bozukluğu)
Tedavi
1)Farmakoterapi
Benzodiazepinler: Etkileri çabuk başlar. Bağımlılık yapabileceğinden, doz azaltılarak kesilmelidir.
Diazepam
Alprazolam
Clonazepam
Buspirone: Etkisi 2 haftada başlar.
Antidepresanlar: Etkileri 3-4 haftada başlar.
SSRI
İmipramine
Proponalol
2)Psikoterapi
Exposure
İçgörü-orientasyonlu psikoterapi
Davranışsal terapi
Kognitif terapi
Grup terapisi