Deliryum (Akut Organik Beyin Sendromu)

Kişide dikkat ve hafıza gibi bilişsel işlevler ile davranışlarda bozulma ile sonuçlanan, hızlı ve dalgalı seyirli bir nöropsikiyatrik tablo olan deliryum en sık karşılaşılan tıbbi durumlardan biridir. Sıklıkla ağır bir tıbbi hastalık nedeniyle hastanede yatmakta olan hastalarda ortaya çıkar.

Konfüzyon, bilinç durumunda bozukluk, emosyonel labilite, halüsinasyonlar ya da ilüzyonlar ve uygunsuz, dürtüsel, gerçek dışı ve sert davranışlarla süren, akut, geri dönüşümlü mental bozukluk.

Etyopatogenez

Genellikle etyolojik faktörler, hastanın bazla durumuna, da bağlı olarak birden fazladır. İleri yaşta, stres ve akut hastalıklardan daha fazla etkilenildiği için, ileri yaş en önemli risk faktörlerindendir. Yaşlılarda albumin seviyelerinin düşmesiyle ilaçların yan etkilerine, toksisitelerine daha hassas hale gelirler.

Deliryumu açıklayan farklı teoriler öne sürülmüştür. Bunların içinde, nörotransmiterlerin azlamasıyla serebral oksidatif metabolizma yetersizliği, kolinerjik disfonksiyon, inflamasyon veya infeksiyonu olan hastalarda lenfokinler,  öne sürülmüştür.

İnfeksiyon, ateş, metabolik dengesizlik, renal veya hepatik bozukluk, endokrin disfonksiyon, tiamin eksikliği, madde intoksikasyonu veya yetersizliği, postoperatif durumlar, ağır kan kaybı, kardiak aritmiler ve kalp yetersizliği, hipertansif ensefalopati, kafa travması, epilleptik ataklar, ilaçların yan etkileri, bazı fokal beyin lezyonları (sağ parietal lob ve oksipital lobun medial yüzü), duyusal yetersizlik (körlük, sağırlık) deliryuma neden olabilir.

Belirti ve Bulgular

  1. Bilinç bozukluğu (çevredekileri algılamada zorluk), dikkati odaklama, sürdürme ve değiştirmede zorluk
  2. Algıda bozukluk (hafıza problemleri, dezoreantasyonkonuşma bozukluğu), mevcutsa daha önceden ya da o an var olan demansla ilgisiz bir algı bozukluğunun gelişimi
  3. Bozuluğun kısa bir zamanda gelişmesi (genellikle saatler ya da günler içinde) ve gün içinde dalgalanması

Ayırıcı Tanı

  1. Demans
  2. Psikotik ya da manik dezoryantasyon
  3. Dissosiatif bozukluklar
  4. Sekonder jeneralize parsiyel epilepsi

Tedavi

Deliryum aniden iyileşebilir. Aynı zamanda ölüme ya da kalıcı demansa da gidebilir. Önemli olan yatan nedeni tedavi etmektir. Eğer bu neden tedavi edilirse, hasta hemen iyileşebilir. Fakat yine de bazı sekeller kalabilir. 
Hasta ajiteyse, intramuküler ya da intravenöz Haloperidol verilebilir. Düşük doz kısa etkili benzodiazepinler de kullanılabilir. Ataklar sırasında hastanın kendine zarar vermesini önlemek önemlidir.

2018 - Dr. Işın Baral Kulaksızoğlu'nun sitesidir. İçerik izinsiz olarak kullanılamaz. Web Tasarım